Süt dişleri ortalama 12 yaşında tamamen dökülüp, yerlerini daimi dişlere bırakırlar. Ne var ki bütün süt dişlerinin bu yaşa kadar korunması oldukça zordur. Birçok çocuk, çürük, iltihap, yeterli miktarda anne sütü alınamaması, yanlış biberon ve emzik kullanımı vb. nedenlerle süt dişlerini erkenden kaybetmektedir. Erken süt dişi kaybı yaşayan bu çocukların ileride ortodontik problemlerle karşılaşmasını önlemek için yer tutucu uygulaması yapılır.
Süt dişlerinin erken kaybı, kalıcı dişlerin düzgün bir şekilde yerleşmesini etkileyebilir. Çocuğun gelecekteki diş sağlığı sorunlarına yol açabilir. Bu nedenle, çocukların düzenli diş hekimi kontrollerine gitmeleri ve iyi ağız hijyeni alışkanlıkları kazanmaları önemlidir. Eğer çocuğunuzun süt dişlerinde erken kaybıyla ilgili endişeleriniz varsa, bir çocuk diş hekimine başvurmanız önerilir.
Çocuklarda Erken Süt Dişi Kaybı Neden Olur?
Çocuklarda erken süt dişi kaybı, birkaç farklı nedenle ortaya çıkabilir. İşte bu nedenlerden bazıları:
- Kötü ağız hijyeni: Yetersiz diş fırçalama ve diş ipi kullanımı, plak birikimine ve çürük oluşumuna neden olabilir. Çürükler, süt dişlerinin erken kaybına yol açabilir.
- Yaralanma veya kazalar: Çocuklar aktif bir yaşam tarzına sahiptirler ve düşmeler, spor yaralanmaları veya kazalar sonucu dişlerini kaybedebilirler.
- Şekerli gıdalar ve içecekler: Aşırı şeker tüketimi, diş çürüklerini teşvik edebilir. Şekerli gıdalar ve içecekler, bakterilerin diş yüzeylerinde plak oluşturmasına ve çürüklere neden olmasına yardımcı olabilir.
- Ağız yapısı ve diş gelişimi: Bazı çocuklar, diş yapısı veya diş gelişimiyle ilgili genetik faktörlere sahip olabilirler. Bu durumlar, süt dişlerinin normalden daha erken dökülmesine neden olabilir.
- Gece emme veya parmak emme alışkanlıkları: Bazı çocuklar gece emme veya parmak emme gibi alışkanlıklar geliştirebilirler. Bu alışkanlıklar, dişlerin yerine uygun olmayan pozisyonlarda yerleşmesine neden olarak süt dişlerinin erken kaybına yol açabilir.
Sabit ve Hareketli Yer Tutucular
Her eksik diş yer tutucu kullanmayı gerektirmez. Yer tutucular, doğal zamanından önce kaybedilen dişler için önerilmektedir. Uzman bir çocuk diş hekimi, kısa bir muayenenin ardından hangi dişler için yer tutucu uygulanması gerektiğine karar verir.
Yer tutucular sabit ve hareketli olmak üzere iki çeşittir. Yaşa, kaybedilen diş sayısına, genel diş durumuna ve gelişimine göre sabit ya da hareketli yer tutucu aparey tercih edilmektedir. Sabit yer tutucular adından da anlaşıldığı gibi yerleştirildikten sonra hareket etmeyen metal apareylerdir. Bunlar diş hekimleri tarafından bir seansta takılırlar ve yalnızca hekim tarafından çıkarılabilirler. Hareketli yer tutucular istendiği zaman takılıp çıkarılabildiği için kullanımları daha rahattır. Hareketli yer tutucu apareyler sabit olanlara göre daha çok tercih edilmektedir.
Çocuklarda Erken Diş Çürüklerine Ve Diş Kaybına
Türkiye’de 30-35 yaş grubunda ağzında çürük bulunmayan kişi sayısı oranı yüzde 3 gibi oldukça düşük. Yetişkin dönemde gelişen çürükler ve erken diş kayıplarının altında ise genetik etkenlerin yanı sıra, kötü ağız bakımı, şeker ve karbonhidrat ağırlıklı beslenme ve çocukluk döneminde geçirilen hastalıklar ile ebeveynlerin yaptıkları hatalar yatar. Basit tedbirlerle çocuğun daha sağlıklı dişlere sahip olması mümkün.
Şekerli Gıdalar
Çikolataya ve şekerlere yetişkinler bile kolayca karşı koyamazken, çocukların bu gıdalardan uzak tutmak oldukça zor. Çocuğunuza tatlı besinleri mümkün olduğunca az yedirmeniz çok önemli. Çocuğunuz şeker veya çikolata yediğinde dişlerini fırçalayabilecek yaş ve eğitimde ise fırçalatın, değilse en azından ağzını suyla çalkalayıp, dişlerin üzerindeki birikintileri ağız ortamından uzaklaştırın. Bunu yapmazsanız, dişlerinde çok ciddi çürük gelişebilir ve erken diş kayıpları oluşabilir.
Parmak Emilmesi
Parmak emmek, emzik veya uzun süreli biberon kullanmak diş yapısını bozan önemli etkenlerdendir. Çünkü bu hareketler uzun süre alışkanlık halinde devam ederse, çene yapısı ve dişin dizin yapısı bozulur. Bunun sonucunda çok büyük ortodontik tedavilere ihtiyaç duyulur. Emzik ve parmak emme gibi sorunların, bir hekimden yardım alınabilir. Küçük yaşta ortadan kaldırılması, kalıcı diş kayıplarını ve görüntü bozukluklarını önlemesi açısından büyük önem taşır.
Yüksek Ateşli Hastalıklar
Çocukların küçük yaşta, özellikle de diş jermlerinin oluştuğu dönemde geçirdikleri ateşli hastalıklar dişin kalsiyum yapısının bozulmasına sebep olur. Bunun sonucunda da çocuğun kalıcı dişlerinde beyaz lekeler oluşur. Bu beyaz lekeler görüntü bozukluğu oluşturmalarının yanı sıra dişlerin daha çabuk çürümesine de yol açabilir. Bu nedenle ateşi 39 dereceye ulaştığında çocuğunuza hemen bir ılık duş aldırmak gerekir. Ateşinin 40 dereceye ulaşmasını engelleyin. Ardından tıbbi yardım almak için en yakın sağlık kuruluşuna götürün.
Ağzı Açık Uyumak
Çocuğunuz, ağzı açık uyuyor ve horluyorsa, bir hekime başvurarak altta yatan nedenin ortadan kaldırılmalıdır. İleride oluşabilecek diş ve çene problemlerini erkenden önlemek açısından büyük önem taşır. Çünkü uyku döneminde tükürük salgılaması azalır. Çocuk ağzı açık uyuduğunda ağız içindeki mikroorganizmalar dişe yapışarak daha çabuk çürümesine sebep olur. Ayrıca ağız içindeki basınç devamlı ağızdan nefes alanlarda düştüğü için çenesinde ciddi ortodontik sorunlar oluşabilir. Bu sebeple burundan nefes almayı engelleyen geniz eti gibi sorunların ortadan kaldırılması gerekir.
Gece süt içmek
Çoğu ebeveyn daha iyi gelişmeleri ve büyümeleri için çocuklarına gece süt içirmeyi alışkanlık haline getirir. Ancak uyku öncesinde, uykudan uyandırıp içirilen süt veya herhangi bir besin dişlerin çürümesine yol açabilir. Bu nedenle yatmadan önce çocuğunuza hiçbir şey yedirmemeye dikkat edin. Sütü içirmeniz veya bir şey yedirmeniz gerekiyorsa ardından dişlerini mutlaka fırçalatmayı ihmal etmeyin.
Süt Dişleri Ne Zaman Düşer?
Süt dişleri ağız sağlığı açısından son derece önemlidir. Bu dişlergenellikle 5 yaşından sonra dökülmeye başlarlar. İlk çıkan süt dişleri ile son çıkan süt dişlerinin ortalama tamamlanma süresi 3 yılı kapsamaktadır. Süt dişleri alttan diğer dişlere baskı yapmaya başlayarak dökülmeye başlarlar. Baskının etkisi ile gevşeyen diş dökülür ve yerine yeni süt dişi çıkar. Genelikle süt dişleri dökülen çocukların damaklarında boşluklar oluşmaya başlar ve bu boşluklar sırasıyla dolar. Süt dişleri bazen sallanır. Artık düşmeye yakın inatçı bir düşmeme başlar bu dönemde diş yutma riskine karşı çekilerek alınır. Oluşan yeni dişlerin yerine herhangi bir diş çıkmayacağı için diş sağlığını düzenli olarak yapmamızda fayda vardır. Çocuğa bu dönem döküleceği dişi açıklayıcı bir şekilde anlatmak çocuğun yaşadığı sıkıntıları minimuma indirerek daha kolay atlatması sağlanmalıdır.